Soms moet je van het padje af

📷De toekomst van film volgens filmmaker Fabio van Elswijk

Hij is pas 24 jaar oud, maar heeft nu al een anderhalf uur durende speelfilm op zijn naam

Fabio tijdens de première van The Fellowship

staan. Wat begon als een klein filmproject dat in een weekend gemaakt moest worden, groeide uit tot een grote productie met een filmcrew van ruim tweehonderd man en maar liefst twee uitverkochte premières. Als scenarioschrijver heeft Fabio duidelijke en uitgesproken ideeën over de huidige (film)cultuur.

Naar eigen zeggen heeft Fabio altijd al een passie gehad voor beeld en geluid, maar zich nooit gerealiseerd dat hij daar iets mee kon doen. Fabio werd als kind gepest en spendeerde zijn dagen voor de televisie: “ik zat alleen maar films en tv-series te kijken, dat was mijn uitweg. Ik vond het fijn om mij hierin te verliezen, omdat ik dan in een andere wereld was. Die programma’s en series zijn een steun geweest in mijn jeugd”. Hoewel hij op jonge leeftijd dus verknocht was aan series en films, werd dit op zijn middelbare school ontmoedigd. “Het was echt een verschrikkelijke school, waar een giftige mentaliteit heerste. Volgens de docenten moest je namelijk iets doen met bètawetenschappen, anders had je geen toekomst. Op die school kreeg ik het idee ingehamerd dat een baan binnen de cultuursector een no-go was. Dat moest je niet doen, want dan kon je net zo goed bij McDonald’s gaan werken. Er werd zelfs afgeraden een cultuurmaatschappij pakket te kiezen, omdat dat tijdsverspilling zou zijn.”

“Een baan binnen de cultuursector? Dan kun je net zo goed bij de McDonald’s gaan werken.”

Toch besloot je een cultuurgerichte studie te gaan doen, waarom?

“Ondanks dat ik onzeker was over een carrière als filmmaker, wist ik zeker dat ik iets wilde doen met cultuur. Mensen onderschatten cultuur en er wordt erg neergekeken op alfawetenschappen. Veel van mijn vrienden namen mij niet serieus omdat zij econometrie of bedrijfskunde studeerden. Maar ik hield voet bij stuk. Media en cultuur is naar mijn mening meer dan alleen en pretstudie. Stel je eens een leven voor zonder muziek, films en lezen! Na een jaar media en cultuur ben ik geschiedenis gaan studeren. Daar leerde ik heel kritisch na te denken en mij in andere culturen te verplaatsen. Toen besefte ik pas hoe debiel wij als Westerse mensen tegen bepaalde dingen aankijken.”

Was deze gedachtegang ook het uitgangspunt voor het scenario van de film?

“Ja, ik wilde een fictiefilm maken omdat hierin alles mogelijk is. Je kunt je alles permitteren. Ik vind het erg belangrijk om mensen aan het denken te zetten en boodschappen in films te verwerken, maar publiek moet we; de ruimte krijgen om zelf haar mening te vormen. Ik wil niet met een vinger-wijzende boodschap komen en het verhaal voorkauwen. Onder de oppervlakkige komedie-laag van The Fellowship zit dus wel degelijk een diepere laag.”

Waarom heb je voor een film gekozen, en niet voor een boek of een televisieserie?

“Ik heb het niet zo op de televisiewereld. Ik ben van mening dat het televisielandschap veel meer sensatie gericht is, terwijl een film op zichzelf staat. Vergeleken met boeken zijn films aantrekkelijker voor een breed publiek.

Heb je ambitie om naar de filmacademie te gaan?

“Nee. Ik vind dat Nederlandse filmmakers telkens dezelfde uitgekauwde formule gebruiken. Ik denk dat film een ontzettend sterk medium is om een verhaal te vertellen, maar ik vind eerlijk gezegd dat veel hedendaagse films weinig inhoud hebben. Iedereen die van de filmacademie komt heeft vier jaar lang precies hetzelfde op zich afgevuurd gekregen. Met alle respect voor die mensen, ze weten veel van film. Maar probeer na vier jaar maar eens uit dat referentiekader te stappen. Je moet mij niet leren hoe ik creatief moet zijn, je moet mij leren hoe ik een filmproductie moet maken. Ik denk ook dat er iets compleet nieuws en creatiefs moet komen binnen het Nederlandse filmlandschap.”

Hoe zouden filmmakers dan iets nieuws kunnen toevoegen aan het huidige filmlandschap?

“Ik vind dat filmmakers zichzelf een stuk minder serieus moeten nemen. Ik denk dat het belangrijk is dat zij iets anders durven te doen en creatiever proberen te zijn, in plaats van telkens op hetzelfde padje te blijven. In een vorig interview noemde ik bijvoorbeeld de New Kids films. Veel mensen vinden die waarschijnlijk niet goed, maar de reden dat ze zo zijn doorgebroken is omdat ze vernieuwend waren. Deze films hebben waarschijnlijk honderden filmacademie regels gebroken, maar ze waren ontzettend succesvol. Omdat ze zo anders waren dan al het andere.”

“Je moet mij niet leren hoe ik creatief moet zijn, je moet mij leren hoe ik een filmproductie moet maken”

De filmposter van "The Fellowship"

Wat wil jij graag met je films bereiken?

Ik zou graag toekomstige generaties met mijn films willen helpen zoals films mij ooit ook geholpen hebben. Dus dat zij een uitweg bieden voor hen die een zware dag hebben gehad, dat zij de kijker iets leren, of dat die zich even minder alleen voelt. Maar ze mogen ook puur en alleen als ontspanning dienen. Als veel meer mensen het lef hebben om creatievere films te maken, dan zullen er zeker films komen die vernieuwend zijn. Laat je als jonge filmmaker niks wijsmaken door anderen! Als ik op de middelbare school wist wat ik nu weet, dan was ik veel verder geweest. Jonge filmmakers moeten de ruimte krijgen om nieuwe dingen te maken, zodat film in constante ontwikkeling blijft. Dat is wat mij betreft waar cultuur om draait.”